1. Bệnh cận thị, bệnh khô mắt
Một trong những căn bệnh đầu tiên mà dân IT thường mắc phải là bệnh cận thị, bệnh khô mắt do ngồi quá lâu trước màn hình máy tính.
Máy vi tính đã làm cho không ít người sử dụng bị cận thị, giảm thị lực, mắt bị nhức mỏi. Các trò chơi điện tử hấp dẫn, các diễn đàn có sức nóng, các phần mềm "kì diệu" đã khiến cho dân IT say sưa ngồi hàng giờ liền dán mắt vào màn hình. Kết quả là thị lực giảm, thần kinh căng thẳng, đôi khi nếu còn ngồi trên ghế giảng đường thì học lực giảm sút. Những chú ý sau sẽ giúp bạn bảo vệ “cửa sổ tâm hồn” của mình hiệu quả hơn.
Những điều kiện tối thiểu trước khi ngồi trước màn hình để bảo vệ cho đôi mắt nói riêng và sức khỏe nói chung, các bác sĩ nhãn khoa khuyên chúng ta nên thực hiện theo một số lời khuyên sau:
Nhằm ngăn chặn bức xạ có hại, nên làm việc với màn hình có kính bảo vệ, khoảng cách an toàn nhất tính từ màn hình vi tính đến mắt người sử dụng là 30cm đối với người lớn và 40cm đối với trẻ nhỏ. Thời gian làm việc trên máy tính liên tục với người lớn không quá 4 tiếng nhưng nhất thiết phải nghỉ giải lao cho mắt thư giãn trong 5-10 phút sau mỗi giờ làm việc với màn hình.
Lời khuyên hữu ích
Dân IT nên nghỉ giải lao cho mắt đỡ mệt mỏi. Tập thể dục theo sự hướng dẫn của bác sĩ về các bài tập thể dục cho mắt như điều khiển cho con ngươi đưa đẩy từ bên này sang bên kia hoặc nhìn vào những đám cây xanh.
Các bác sĩ nhãn khoa cũng khuyên chúng ta nên sử dụng màn hình thư giãn để tránh cho mắt không bị nhức mỏi bằng cách lấy 3 miếng các tông màu vàng, xanh nước biển, xanh lá cây vừa bằng màn hình vô tuyến treo cách mắt 30-40cm, cố gắng thả lỏng thần kinh, nhìn một cách lơ đãng, tản mát trong vòng 10-15 phút. Ngoài ra đối với những người làm việc lâu với màn hình thấy chảy nước mắt, nhức mỏi mắt... nên sử dụng một số loại thuốc dinh dưỡng cho mắt như uống dầu cá, vitamin A...
2. Bệnh trĩ
Đối với dân IT, việc ngồi quá lâu cũng khiến bị bệnh trĩ (một căn bệnh khá là tế nhị).
Trĩ là bệnh lí của vùng hậu môn trực tràng, rất phổ biến, gặp ở mọi lứa tuổi. Hơn 50% số người mắc bệnh có độ tuổi từ 30 trở lên. Vì xấu hổ, rất ít người chịu đi khám, chỉ đến khi xuất hiện biến chứng gây đau đớn, khó chịu cho sinh hoạt thì mới đến bệnh viện. Vì thế, thời gian điều trị phải kéo dài.
Ngày nay, người ta hiểu rõ hơn bản chất của bệnh trĩ nhờ những công trình nghiên cứu về sự phân bố mạch máu của vùng hậu môn trực tràng. Ống hậu môn là nơi có nhiều mạch máu tạo thành các búi trĩ nằm ở dưới lớp niêm mạc. Các búi này có chức năng của một cái nệm, giữ vai trò khép kín hậu môn. Có thể hiểu, trĩ là trạng thái giãn tĩnh mạch quá mức vùng hậu môn.
Hiện nay chưa xác định chính xác nguyên nhân, nhưng có một vài yếu tố được coi như nguồn gốc phát sinh bệnh trĩ.
* Trĩ hay gặp ở những người có nghề nghiệp phải đứng lâu, ngồi nhiều (thợ may, nhân viên văn phòng, nhân viên bán hàng, dân vọc máy tính...), bởi tư thế làm máu huyết ít lưu thông, dễ bị ứ chệ.
* Một số bệnh gây rối loạn đại tiện như lị, táo bón (bệnh nhân phải rặn nhiều mỗi khi đi đại tiện) gây nên bệnh trĩ.
* Các bệnh trong ổ bụng gây tăng áp lực như u bướu, viêm... làm cản trở lưu thông các mạch máu và phát sinh trĩ như các khối u vùng hậu môn trực tràng, u xơ tử cung, u nang buồng trứng lớn...
* Trĩ hay gặp ở phụ nữ có thai, sinh đẻ...
* Yếu tố gia đình, di truyền, ít hoạt động, ăn ít rau, uống ít nước, ... cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh trĩ.
MỘT SỐ TRIỆU CHỨNG
Nhiều người bị bệnh trĩ mà không thấy có dấu hiệu gì lạ nên không để ý, đến khi có biến chứng mới biết. Các triệu chứng thường gặp của bệnh trĩ là:
* Chảy máu hậu môn, đại tiện ra máu tươi: Đó là triệu chứng thường gặp nhất và sớm nhất của bệnh trĩ. Lúc đầu máu chảy ít, kín đáo nên người bệnh không để ý, nếu có sử dụng giấy vệ sinh thì sẽ thấy có một ít máu tươi dính ở trên giấy, hoặc nhìn thấy có một ít máu tươi dính trên phân, nhất là khi táo bón vì phân cứng đi qua làm rách búi trĩ. Về sau máu ra nhiều hơn, thành giọt theo sau cục phân. Muộn hơn thì cứ ngồi xổm đại tiện là máu chảy ra, kèm theo bệnh nhân có táo bón. Đến giai đoạn rất muộn thì khi đi đại tiện ra phân mềm cũng vẫn chảy máu.
* Đau và ngứa, có cảm giác khó chịu ở hậu môn: Nếu mới bị thì có thể không đau hoặc đau ít. Đau càng nhiều khi có biến chứng sưng, viêm nhiễm, tắc mạch ở búi trĩ và sa ra ngoài hoặc có nứt hậu môn. Rỉ nước và ngứa vùng hậu môn do viêm ống hậu môn.
* Sưng nề vùng hậu môn: Khi có đợt cấp hoặc khi trĩ sa ra ngoài nếu là trĩ nội hoặc trĩ ngoại, có thể búi trĩ sưng khá to và ta có thể sờ thấy dễ dàng.
Đây là những triệu chứng điển hình của bệnh nhân bị trĩ, có bệnh nhân trong giai đoạn đầu chỉ có triệu chứng đại tiện máu tươi đơn thuần.
Muốn xác định chắc chắn bệnh trĩ, ngoài việc nhìn, sờ nếu thấy búi trĩ sa ra ngoài, cần phải thăm khám trực tràng hậu môn bằng cách thăm trực tràng và soi ống hậu môn. Qua soi sẽ xác định được độ tổn thương của búi trĩ, số lượng búi trĩ, kích thước và vị trí các búi trĩ.
BIẾN CHỨNG
Biến chứng của trĩ rất đau đớn và nguy hiểm. Có bốn dạng biến chứng hay gặp:
* Chảy máu: Trĩ là do giãn mạch máu nên rất dễ rách, dễ vỡ gây chảy máu nhiều, nếu để kéo dài sẽ rất nguy hiểm, gây thiếu máu trầm trọng, cần mổ cầm máu ngay. Điều lưu ý là ngoài bệnh trĩ gây chảy máu tươi vùng hâu môn, còn có nhiều bệnh khác gây chảy máu vùng hậu môn như pôlip, ung thư vùng trực tràng và và đại tràng, viêm đại trực tràng chảy máu, ... Do đó cần chẩn đoán đúng để có cách xử lí thích hợp.
* Sa trĩ: Trĩ lòi ra ngoài thành búi hoặc thành vòng gây đau đớn klhó chịu. Lúc đầu chỉ sa ra ngoài khi đại tiện và nhét lại được, sau đó thì sa luôn nằm hẳn ở hậu môn và không đẩy vào được. Trĩ sa như thế sẽ sưng vù, chảy máu, bầm tím, nghẹt rất khó chịu. Trường hợp này cũng cần mổ sớm.
* Trĩ bị tắc nghẽn: Do cục máu đông tụ lại, làm búi trĩ thình lình sưng to rất đau, căng bóng. Lúc này cần mổ lấy cục máu ngay.
* Trĩ bị viêm nhiễm: Làm nóng rát ngứa ngáy khó chịu ở hậu môn, khám thấy búi trĩ phù nề sưng to.
CÁCH PHÒNG BỆNH:
Để phòng bệnh trĩ, cần hoạt động nhiều, không nên ngồi lâu. Tránh táo bón bằng cách ăn nhiều rau hoa quả có nhiều chất xơ, uống nhiều nước, bớt các chất kích thích như cà phê, rượu, thuốc lá, tiêu ớt, ... cũng cần tránh gắng sức quá nhiều làm tăng áp lực trong ổ bụng. Cố gắng tạo thói quen đi đại tiện ngày một lần vào một giờ nhất định, tránh rặn mạnh rặn lâu khi đại tiện.
ĐIỀU TRỊ
Cần đi khám bác sĩ để có chẩn đoán đúng và sử dụng thuốc phù hợp. Không nên tự ý dùng thuốc bừa bãi gây nhiều tai biến nhiễm trùng, áp xe, chảy máu... Khi trĩ đã có biến chứng thì phải điều trị bằng ngoại khoa mới bảo đảm có kết quả.
3. Bệnh thoái hóa đốt sống cổ
Làm việc máy tình nhiều, ít vận động là một trong những nguyên nhân gây ra thoái hóa đốt sống cổ. Đây cũng là bệnh thường gặp nhất đối với dân IT, dân văn phòng.
Nhân viên IT, văn phòng là một trong những đối tượng có khả năng mắc chứng bệnh này cao nhất do thường xuyên ngồi một chỗ, ít vận động, ít thời gian nghỉ ngơi.
Chính vì thế, nếu không muốn bị đau cổ hay nặng hơn là thoái hóa đốt sống cổ, bạn cần tạo lập cho mình những thói quen bảo vệ sức khỏe ngay tại nơi làm việc. Đó có thể chỉ là những động tác luyện tập hay vươn vai rất đơn giản, không ngồi ì bên máy tính trong thời gian quá dài và kết hợp cùng một chế dộ ăn uống khoa học.
Nếu đã thử nhiều cách mà cảm giác đau cổ vẫn không thuyên giảm, bạn nên nhanh chóng đến bệnh viên để kiểm tra, có hướng điều trị kịp thời trước khi quá muộn.
Nguyên nhân là do
* Vị trí đặt tay trên bàn làm việc hay đối với máy tính quá cao hoặc quá thấp.
* Quá mệt mỏi.
* Vùng cổ và vùng gáy không được thường xuyên cử động, hoặc chỉ giữ nguyên một tư thế.
* Thường xuyên nhìn lên rồi lại nhìn xuống.
* Vị trí ngồi quá thấp so với bàn làm việc.
* Trong khi ngủ chỉ nằm 1-2 tư thế, không có thói quen chuyển mình.
* Làm việc kéo dài, ít vận động.
* Lựa chọn gối ngủ không phù hợp.
Biểu hiện thường gặp
Khi bị thoái hóa đốt sống cổ bạn sẽ có một trong số những biểu hiện cơ bản như sau:
* Cổ cứng nhắc khó xoay chuyển kèm với dấu hiệu đau.
* Đau cổ sau đó lan xuống vai, đau ở khớp cổ và vai.
* Đau đầu không rõ nguyên nhân.
Nếu đã thử nhiều cách mà cảm giác đau cổ vẫn không thuyên giảm, bạn nên nhanh chóng đến bệnh viên để kiểm tra, có hướng điều trị kịp thời trước khi quá muộn...
Trong một số ít những trường hợp, mất cảm giác khéo léo của tay, đôi khi cánh tay và bàn tay có thể bị tê liệt.
Để giảm đau và thư giãn vùng đốt sống cổ có thể kết hợp với các điều trị sau:
* Ghế làm việc phải có độ cao thích hợp so với bàn làm việc và máy tính. Không để ghế ngồi quá cao hay quá thấp.
* Giữ khoảng cách hợp lí từ tay đến bàn làm việc hay máy tính.
Các chuyên gia khuyên bạn nên sử dụng máy tính có màn hình lớn, tối thiểu là từ 17 inch trở lên. Điều này không chỉ đem lại những hữu ích cho đôi mắt của bạn mà còn giúp các cơ cổ không bị căng, mỏi.
Khi ngủ hãy thường xuyên chuyển mình, tránh nằm chỉ một hoặc 2 tư thế sẽ rất dễ bị vẹo cổ. Không nằm sấp, bơi tư thế này sẽ khiến cho cổ bị gập xuống rất dễ gây nên chứng thoái hóa đốt sống cổ.
Ngồi cách màn hình vi tính 50-66cm và đặt màn hình dưới tầm mắt khoảng 10-20 độ. Không để tầm màn hình quá cao hoặc quá thấp hơn so với tầm mắt. Sắp xếp hợp lý nguồn ánh sáng, chọn những đồ nội thất không bị phản chiếu ánh sáng, giảm ánh sáng và sự chiếu sáng của màn hình máy tính. Chú ý đặt màn hình máy sao cho cùng bên với cửa sổ, sử dụng mành để che bớt ánh sáng, điều này cũng rất có lợi cho mắt.
Bạn hãy để màn hình thẳng ngay trước mặt chứ đừng để lệch về một bên. Khi ngồi gần bạn nên chỉnh ghế sao cho 2 cẳng tay của bạn song song với nền nhà. Bạn cũng nên nhớ luôn giữ thẳng lưng và 2 vai giữ ngang bằng. Nếu bạn sử dụng đồ kẹp hồ sơ dùng khi đánh máy thì kẹp này nên để càng sát màn hình càng tốt.
Mát xa cổ cũng là một trong những cách giảm đau mỏi cho cổ rất hữu hiệu.
Mát-xa giúp giảm đau
Đầu tiên bạn hãy mát-xa từ phần sau cổ, xoa bằng hai tay hoặc một tay. Lòng bàn tay áp sát vào cổ, di chuyển từ phần tóc ở gáy xuống lưng và phần khớp vai. Sau đó, dùng cạnh của lòng bàn tay và ngón cái bóp mạnh.
Dùng mu lòng bàn tay day nhẹ từ gáy đến cổ. Thực hiên khoảng 1-2 phút. Dùng tay phải tìm đốt sống cổ thứ 7 (to hơn các đốt sống khác) và day xung quanh đốt sống đó.
Tiếp theo, đan hai tay vào nhau để sau gáy. Ngẩng cằm lên, hít vào từ từ và đếm đến 10. Mắt mở, nhìn trên trần nhà. Khi làm động tác này, tay đóng vai trò là lực cản đầu đang ngẩng lên. Các cơ ở cổ căng hết mức. Thở ra trong 10 giây, cằm từ từ cúi xuống ngực. Dưới sức nặng của tay (lúc này vẫn đan chặt vào nhau để sau cổ), các cơ ở cổ giãn ra. Lặp lại động tác này 3 lần.
Bạn cũng có thể dùng túi chườm nóng để chườm cũng sẽ giúp bạn loại trừ cảm giác đau đớn.
Thuốc aspirin cũng là loại thuốc có tác dụng giảm đau nhất thời, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng loại thuốc này. Tuy nhiên, bạn không nên quá lạm dụng nó sẽ gây nên những mặt trái cho sức khỏe.
Stress không chỉ gây nên cho bạn cảm giác rất căng thẳng, mệt mỏi về tâm lí mà còn khiến cho cảm giác đau đớn do chứng thoái hóa đốt sống cổ tăng lên. Chính vì thế, bạn nên bằng mọi cách khống chế và kiểm soát stress.
CHÚC SỨC KHỎE